Ds. Roscam Abbing

Een tijd geleden ontving ik de tekst van de openingsrede, die ds. H. 0. Ros­cam Abbing op 13 september 1934 hield op de jaarlijkse conferentie van Hervormde predikanten. Mij werd verzocht daaraan eens aandacht te be-steden, b.v. in de vorm van een artikel. De titel van het openingswoord was ‘Opening der tijden’. De inhoud ervan is van dien aard dat ik er graag iets over wil  schrijven, te-meer daar ds. Roscam Abbing niet de eerste de beste was. Naar men mij uit Arnhem ver-zekerde trok hij in de voor­oorlogse jaren scharen kerkgangers van­wege zijn aansprekende reformatorische prediking. Jaren na zijn overlijden in 1939 bleef zijn naam nog genoemd worden in Arnhem. Hij trok spo-ren die zo maar niet uit te wissen waren. Een en ander blijkt ook uit genoemde rede die een ‘profetisch woord over Nederland’ inhield in een zeer geladen taal, kort en krachtig, vlammend en doortrokken van een grote ernst. Dat neemt niet weg dat ik al le-zende nogal wat vraagtekens heb geplaatst, waarop ik het slot van dit artikel wat wil toespitsen. Maar eerst laat ik in het kort de inhoud volgen.

 Drie stippellijnen

Het betoog van ds. Roscam Abbing loopt langs drie ‘stippellijnen^‘. Hij spreekt over de wereld, die een vreselijke nachttijd te­gemoet snelt, over de gemeente van Jezus Christus, die straks haar avondtijd krijgt, waarin het licht voor haar wezen zal, en over Neder-land, dat door God. voorbe­stemd zou zijn tot een bijzondere roeping in de ontwikkeling van het Koninkrijk Gods in het laatste der dagen. Wat het eerste punt betreft – de wereld die een vreselijke nachttijd tegemoet  snelt, dit schreef Roscam Abbing tegen de achtergrond van het fascisme, dat zich in zijn dagen in Europa breed maakte. Hij bracht het opkomende fascisme in verband met het

beeld uit de droom van Ne­bukadnezar en wel met de voeten en de tenen, bestaande voor een deel uit ijzer en leem. Met het leem wordt dan vol­gens hem de volkswil aangeduid en met het ijzer de hardheid van het oude Ro­meinse staatsgezag waarvan een herstel te wachten staat. Hij zegt dan: ‘In verband met o.a. Dan. 7 en Openbaring 13 zal het zich openbaren in een Europese statenbond, aan het hoofd waarvan de Antichrist, de mens der zonde komt te staan, in wiens stelsel en per-soon alle antichristelijke stromingen en persoonlijkheden, die er vanaf de apostolische eeuw geweest zijn, zullen culmineren.’ Over het tweede punt,’ de avondtijd van de gemeente, zegt Roscam Abbing, dat het evangelie eerst gepredikt zal worden tot een getuigenis onder alle volkeren, en dat pas daarna het einde zal zijn. In de wachttijd, die aanbreekt voor de wereld, zal er geen plaats meer zijn voor een openbare, vrije evangelieverkondiging. Dat zal de Antichrist niet toelaten. Vandaar dat de avondtijd van de gemeente niet parallel loopt met de nachttijd van de wereld, maar daaraan vooraf gaat. Maar tegen de tijd dat de gemeente van Christus haar loop voleindigd zal hebben zal er een  verhoogde  werking zijn  van  de  Heilige  Geest waardoor eenheid wordt ge-werkt. De kennis wordt dan verhelderd en het geloof verdiept. Vele gedeelten der Heilige Schrift, die nu niet of half worden verstaan, zullen dan volledig begre­pen worden. De bijzondere gaven van de Heilige Geest keren dan terug (boetebe­weging, gaven der gezondmaking, genezing op het gebed). En dan het laatste punt: De bijzondere roeping voor Neder-land. Nederland, zo zegt Roscam Abbing, wordt wel nergens in de Heilige Schrift genoemd, maar dat is geen afdoend argu-ment. ‘De Heere is niet gehouden Nederland te noemen. Hij is ook een God, die zich verborgen houdt.’ En dan vervolgt hij met de opmerking: ‘Volledige opening der Heilige sch

Schrift wijst dringend onontkoombaar Neder-land  aan tot een  bijzondere roeping.’ Chris-tus zal kerk en staat weer oprichten. Eerst de Hervormde Kerk, naar  analogie van de  Reformatie, toen ook eerst de kerk tot  reformatie werd gebracht. Inmiddels zit de kerkelijke akker nog potdicht. Gods ploegijzer moet er doorheen. Christus moet er doorheen. Hij zal doen naar Zijn Koninklijk Ambt. Christus keert zijn nek tegen Zijn vijanden in Neder-land, waarbij slechts tweeërlei gevolg mogelijk is: buigen of breken! Het gelaat van Jezus is half toegekeerd naar Zijn kerk hier te lande, maar geheel afgewend van Zijn vijanden. Zo dringt hij op Ne­derland aan. Het gevolg zal zijn oprichting van Kerk en Staat alhier. In die weg wordt Nederland tot een geestelijk cen­trum gemaakt, waaruit geestelijke krachten vloeien en waardoor voorbereid en mogelijk wordt dat de gemeente van Jezus Christus op aarde haar avondtijd krijgt. In de tijd van de Antichrist zal Nederland zo een toevluchtsoord zijn.

Tot hiertoe de profetie

Ds. Roscam Abbing was voorzitter van de generale synode van de Hervormde Kerk en zat op het podium tussen twee andere predikanten. Toen hij opstond om naar het spreek-gestoelte te lopen, bleek het dat hij mank liep. Eén van genoemde predikanten stootte zijn collega aan en zei: ,,Hij doet mij denken aan Mefiboseth (die ook mank was, 2 Samuël 19:25-29), waarop de ander antwoordde: ,,Ja, maar hij eet van des Konings tafel”, waar-mee hij aangaf dat de Here hem gebruikte met geestelijk voedsel en dingen had laten zien betreffende bepaalde verborgenheden in de Bijbel.